Γράφει ο ΩΡΛ Δρ. Σουλαντίκας Κωνσταντίνος
Τι είναι το ρινικό διάφραγμα;
Ρινικό διάφραγμα είναι η φυσική δομή στο εσωτερικό της μύτης που διαχωρίζει τις δύο ρινικές κοιλότητες σε δεξιά και αριστερή. Υπάρχει φυσιολογικά σε κάθε άνθρωπο και αποτελείται μπροστά από μια χόνδρινη και πίσω από μια οστέινη μοίρα. Το ρινικό διάφραγμα προσφέρει στήριξη στη μύτη ενώ παράλληλα συμμετέχει στη διαμόρφωση της εξωτερικής εμφάνισης της μύτης. Ο βλεννογόνος του διαφράγματος παίζει καθοριστικό ρόλο στην ομαλή ρινική αναπνοή, την εφύγρανση και την ρύθμιση της θερμοκρασίας του αέρα που αναπνέουμε. Το ρινικό διάφραγμα ολοκληρώνει την ανάπτυξή του μέχρι την ηλικία των 16 στις γυναίκες και των 18 ετών στους άντρες. Στους περισσότερους ανθρώπους το διάφραγμα δεν είναι εντελώς ευθύ και στραβά τμήματά του μπορεί να προβάλλουν στις ρινικές κοιλότητες ή να παρεκκλίνει προς τη μια μεριά. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για ‘’σκολίωση ρινικού διαφράγματος’’ η οποία μπορεί να προκαλέσει απόφραξη στο ένα ή και στα δυο ρουθούνια. Η σκολίωση μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες, σε άσκηση πίεσης στη μύτη κατά την διάρκεια του τοκετού ή σε τραυματισμό της μύτης σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής.
Στραβό διάφραγμα: Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα;
Τα συμπτώματα ενός στραβού διαφράγματος εξαρτώνται άμεσα από τη θέση και τον βαθμό της σκολίωσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνθρωποι δεν βιώνουν κανένα σύμπτωμα καθώς έχουν συνηθίσει να αναπνέουν με αυτό τον τρόπο. Άλλοι άθελά τους παίρνουν ανάσες από το στόμα και έτσι υποτιμούν την δυσχέρεια αναπνοής από την μύτη. Τα συχνότερα συμπτώματα της σκολίωσης ρινικού διαφράγματος είναι:
- Ρινική συμφόρηση (μπούκωμα)
- Συχνούς πονοκεφάλους
- Ροχαλητό και άπνοιες στον ύπνο
- Εύκολη κόπωση παρά τις ώρες ύπνου
- Εύκολη κόπωση στις αθλητικές δραστηριότητες
- Πόνος στη μια μεριά του προσώπου-συχνές ιγμορίτιδες
- Αιμορραγίες από την μύτη
- Αίσθημα βάρους στα αυτιά
Η συχνή αναπνοή από το στόμα προκαλεί:
- Ξηρότητα του λαιμού
- Ξηρό βήχα
- Διαταραχές της φωνής
- Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού (φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα)
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της σκολίωσης ρινικού διαφράγματος γίνεται γρήγορα, εύκολα και ανώδυνα από Ωτορινολαρυγγολόγο με την πρόσθια ρινοσκόπηση. Ο γιατρός, με ένα εργαλείο που λέγετε ρινοσκόπιο, κοιτάει μέσα από τα ρουθούνια και βλέπει άμεσα τα στραβά τμήματα του διαφράγματος καθώς και οποιαδήποτε άλλη διαταραχή. Για ακόμα πιο λεπτομερή εξέταση, είναι εφικτή η χρήση ενός εύκαμπτου ή άκαμπτου ενδοσκοπίου το οποίο δίνει την δυνατότητα βαθύτερης ανάλυσης και μεγέθυνσης της ρινικής κοιλότητας. Ένας πιο μαθηματικός και αντικειμενικός τρόπος ελέγχου είναι η ρινομανομετρία η οποία μετρά αξιόπιστα τον βαθμό απόφραξης των ρινικών κοιλοτήτων. Με τα πλέον σύγχρονα εργαλεία ρινομανομετρας μπορεί να διευκρινιστεί μέχρι και το ακριβές αίτιο της ρινικής δυσχέρειας. Η διάγνωση είναι απαραίτητο να γίνεται πριν την οποιαδήποτε χειρουργική παρέμβαση καθώς η σκολίωση ρινικού διαφράγματος έχει πολλά κοινά συμπτώματα με άλλες διαταραχές της μύτης (πχ υπερτροφία κάτω ρινικών κογχών).
Χρειάζεται πάντα επέμβαση ένα στραβό ρινικό διάφραγμα;
Ένα στραβό διάφραγμα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο άνθρωπος πρέπει να χειρουργηθεί. Οι περισσότεροι άνθρωποι παγκοσμίως έχουν σκολίωση, από μικρού έως πολύ μεγάλου βαθμού. Άρα η σκολίωση διαφράγματος είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση και διόρθωσή του δεν είναι πάντα αναγκαία. Το αν χρειάζεται ή όχι επέμβαση εξαρτάται από την βαρύτητα των συμπτωμάτων καθώς και από την επιθυμία του ασθενούς να βιώσει μια καλύτερη ρινική αναπνοή και έναν πιο ποιοτικό ύπνο. Σε περιπτώσεις που κρίνεται απαράιτητο, η ρινοπλαστική μπορεί να δώσει τη λύση στη διάνοιξη και την ευθυγράμμιση του ρινικού διαφράγματος.
Τι πρέπει να γνωρίζω για την εγχείρηση;
Ο κύριος ρόλος της επέμβασης είναι να βελτιώσει την αναπνοή από την μύτη. Πέραν μιας ικανοποιητικής ρινικής αναπνοής, πολλοί ασθενείς επωφελούνται από την εγχείρηση με την απόκτηση καλύτερου ύπνου και μείωση του ροχαλητού. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν βελτιωμένη αντοχή και καλύτερες αθλητικές επιδόσεις μετά την επέμβαση. Ακόμα, η πλαστική ρινικού διαφράγματος μπορεί βοηθήσει στο να περιοριστούν συμπτώματα όπως επανειλημμένες λοιμώξεις μύτης-παραρρινίων, μειωμένη όσφρηση και αυξημένες εκκρίσεις από την μύτη.
Ο προεγχειρητικός έλεγχος δύναται να γίνει την ημέρα του χειρουργείου έως και λίγες ώρες πριν την επέμβαση. Στη συνέχεια, ο ασθενής οδηγείται στο χειρουργείο όπου υπό γενική αναισθησία πραγματοποιείται η επέμβαση. Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 40 λεπτά. Τα τμήματα χόνδρου ή οστού του διαφράγματος που είναι στραβά αφαιρούνται ή ευθειάζονται σε βαθμό που δεν θα επηρεάσει το σχήμα της μύτης. Συμπληρωματικά γίνεται καυτηριασμός των κάτω ρινικών κογχών της μύτης με ραδιοσυχνότητες για να δοθεί ακόμα περισσότερος ελεύθερος χώρος στη ρινική κοιλότητα. Μόλις ολοκληρωθεί το χειρουργείο τοποθετείται επιπωματισμός (γάζα ή ειδικό βαμβάκι) σε κάθε ρουθούνι για σταθεροποίηση και πρόληψη αιμορραγίας. Έπειτα ο ασθενής οδηγείται στον θάλαμο νοσηλείας όπου παραμένει για τουλάχιστον 6 ώρες. Μετά από αυτό το χρονικό διάστημα και ανάλογα με την επιθυμία του μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του ή να διανυκτερεύσει στην κλινική και να πάρει εξιτήριο την επόμενη ημέρα. Ο επιπωματισμός συνήθως αφαιρείται την επόμενη ημέρα του χειρουργείου.
Οι κυριότερες μετεγχειρητικές οδηγίες είναι οι ακόλουθες:
- Αποφεύγουμε να φυσάμε τη μύτη για 1 εβδομάδα. Αντί αυτού κάνουμε ρινικές πλύσεις με ειδικό ορό. Αν μας έρθει να φτερνιστούμε το κάνουμε από το στόμα.
- Αποφεύγουμε να σκύβουμε, να σηκώνουμε βάρη και να κάνουμε έντονες σωματικές δραστηριότητες για 1-2 εβδομάδες
- Αποφεύγουμε οτιδήποτε ζεστό (φαγητά, ροφήματα, μπάνιο με καυτό νερό, άμεση έκθεση σε θερμαντικά σώματα κλπ)
- Λαμβάνουμε αντιβιοτική αγωγή από το στόμα καθώς και σε μορφή κρέμας μέσα στη μύτη για 1 εβδομάδα
Ο επιμελής καθαρισμός της μύτης μετά το χειρουργείο από πήγματα αίματος και βλέννας είναι αναγκαίος. Μπορεί να χρειαστεί να γίνει αρκετές φορές κατά την διάρκεια των πρώτων εβδομάδων και είναι απαραίτητος για την επούλωση και την αναπνοή του ασθενούς.
Τις πρώτες 1 με 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση λόγω του μετεγχειρητικού πρηξίματος και των κρουστών που δημιουργούνται, η αναπνοή από τη μύτη πιθανότατα δεν θα είναι αισθητά καλή. Μέρα με τη μέρα όμως θα πρέπει να βελτιώνεται και μετά από ένα μήνα περίπου ο ασθενής αρχίζει πλέον να βιώνει την βελτιωμένη ρινική αναπνοή του.
Είναι ανώδυνη η επέμβαση με laser;
Η επέμβαση της πλαστικής ρινικού διαφράγματος θεωρείται γενικά ελάχιστα επώδυνη έως και ανώδυνη μετεγχειρητικά. Χρησιμοποιούμε laser ή ραδιοσυχνότητες για την συρρίκνωση των ρινικών κογχών, τεχνική που κάνει την διαδικασία ακόμα πιο αναίμακτη. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 προτάθηκε η χρήση laser και για την επιδιόρθωση του διαφράγματος. Πρακτικά εφαρμόζεται θερμότητα στο χόνδρο με laser χωρίς να αποκολλάται ο βλεννογόνος. Έτσι θεωρητικά ο χόνδρος χάνει την ‘’μνήμη’’ του, μαλακώνει και γίνεται εύκαμπτος ώστε να μπορεί ο χειρουργούς να επιδιορθώσει όποιες ατέλειες. Η παρέμβαση είναι αναίμακτη και γίνεται με τοπική αναισθησία. Δεν εφαρμόζουμε, ούτε συστήνουμε την ανωτέρω τεχνική καθώς έχουν αναφερθεί στη βιβλιογραφία αρκετές επιπλοκές. Αρχικά η παρατεταμένη θέρμανση του βλεννογόνου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό έγκαυμα και τραυματισμό του με αποτέλεσμα διάτρηση (τρύπα στο διάφραγμα) και συμφύσεις (ουλές μέσα στα ρουθούνια). Ακόμα, η πλαστική διαφράγματος με laser μπορεί να επιδιορθώσει μόνο το πρόσθιο-χόνδρινο και όχι το οπίσθιο-οστέινο τμήμα του διαφράγματος. Οι πλειοψηφία των ασθενών έχουν στραβά και τα δύο τμήματα οπότε η θεραπεία με laser δεν είναι επαρκής.
Ποια τα βασικά συμπτώματα για το στραβό ρινικό διάφραγμα;
- Δυσκολία στην αναπνοή από τη μύτη και συχνή στοματική αναπνοή.
- Εύκολη κούραση κατά την φυσική άσκηση.
- Ροχαλητό, άπνοια και ξηροστομία κατά τον ύπνο.
- Κακή ποιότητα ύπνου με αποτέλεσμα αίσθημα κόπωσης την ημέρα
- Αυξημένες εκκρίσεις και ξηρότητα μύτης που οδηγεί σε συχνές ρινορραγίες (αιμορραγία από τη μύτη).
- Συχνές λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού, ιγμορίτιδες και φαρυγγίτιδες.
Ποιο το κόστος της επέμβασης; Είναι προσιτές οι τιμές;
Το κόστος και οι τιμές της επέμβασης είναι ανάλογα την περίπτωση. Σε κάθε περίπτωση ο ασθενής, θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον ιατρό για να ενημερωθεί ακριβώς για το πόσο κοστίζει η επέμβαση.
Μίλησαν για τον γιατρό
