Γράφει ο ΩΡΛ Δρ. Σουλαντίκας Κωνσταντίνος
Τι είναι;
Οι εμβοές είναι θόρυβοι που ακούει κάποιος μέσα στο αυτί του όταν δεν υπάρχει εξωτερικό ηχητικό ερέθισμα. Οι ήχοι μπορεί να έχουν διάφορες μορφές που μιμούνται βουητό, σφύριγμα, κουδούνισμα, παράσιτα ή ήχους ‘’κλίκ’’. Οι θόρυβοι που ακούει ο ασθενής συνήθως δεν μπορούν να γίνουν ακουστοί από κάποιον άλλον γι’αυτό και η εμβοές θεωρούνται ένα υποκειμενικό σύμπτωμα. Το γεγονός αυτό παρεμποδίζει την αντικειμενικότητα των αποτελεσμάτων στις μελέτες που γίνονται για τις εμβοές. Έτσι η διαχείριση του προβλήματος από την διάγνωση έως την θεραπεία των εμβοών βρίσκεται σε στάδιο που χρειάζεται περισσότερη επιστημονική εξέλιξη. Στατιστικά το 17% περίπου του πληθυσμού εμφανίζει εμβοές ενώ το ποσοστό ανέρχεται στο 30% σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Οι εμβοές χωρίζονται σε 2 βασικές κατηγορίες:
- Οι αντικειμενικές εμβοές είναι ήχοι που μπορεί να ακούσει και ο γιατρός κατά την εξέταση με τη χρήση ενός στηθοσκοπίου που τοποθετείται κοντά στο αυτί του ασθενούς. Συνήθως έχουν σφύζοντα χαρακτήρα δηλαδή ακούγονται ρυθμικά σαν τον ήχο της καρδιάς. Προκαλούνται από αγγειακά προβλήματα μέσα ή κοντά στο αυτί (ανεύρυσμα, αγγειακή δυσπλασία, στένωση). Λιγότερο συχνά, οφείλονται σε παθήσεις των ακουστικών οσταρίων ή σε μυϊκούς σπασμούς.
- Οι υποκειμενικές εμβοές δεν μπορούν να αξιολογηθούν λεπτομερώς και να αποδειχθούν με τα σύγχρονα μέσα ακοολογικής μελέτης. Αυτός ο τύπος εμβοών είναι ο συχνότερος και συνδέεται με διαταραχή στο βαθύτερο σύστημα ακοής (ακουστικό νεύρο, εγκέφαλος) που επεξεργάζεται τον ήχο. Το βουητό συνήθως είναι συνεχές χωρίς ρυθμικές διακοπές (μη σφύζων).
Ποια τα βασικά αίτια;
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία αιτίων που προκαλούν εμβοές και πολλές φορές ο παράγοντας που τις προκαλεί δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Οι συχνότερες αιτίες εμβοών είναι:
- Η έκθεση σε δυνατούς θορύβους. Ισχυροί και διαπεραστικοί θόρυβοι όπως πυροβολισμοί, ήχοι από μηχανήματα ακόμα και δυνατή μουσική μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία εμβοών. Η χρόνια έκθεση στους παραπάνω θορύβους λόγω επαγγελματικής απασχόλησης (στρατιωτικοί, εργάτες, αγρότες) αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης τους κάποτε στο μέλλον.
- Στα πλαίσια βαρηκοΐας σε μεγαλύτερες ηλικίες (πρεσβυασκουσία) ή σε πιο νέα άτομα σε περιπτώσεις ωτοσκλήρυνσης, νόσου Meniere, νευρολογικών προβλημάτων (σκλήρυνση κατά πλάκας).
- Ορισμένα φάρμακα όπως: ασπιρίνη, αντιφλεγμονώδη, ορισμένα αντιβιοτικά, διουρητικά αγκύλης, β-αναστολείς, φάρμακα για το άγχος, την ακμή και τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά
- Έντονο στρες
- Βύσμα κυψελίδας στον έξω ακουστικό πόρο
- Δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας
- Ακουστικό νευρίνωμα που συνοδεύεται με αστάθεια και βαρηκοΐα
- Τραυματισμοί της κεφαλής και του λαιμού, καρδιαγγειακές και μεταβολικές παθήσεις
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση των εμβοών γίνεται από ΩΡΛ ιατρό με πρωταρχικό στόχο τον αποκλεισμό των παθολογιών που μπορούν αντικειμενικά να ανιχνευτούν. Έτσι το αναλυτικό ιστορικό, η λεπτομερής ακοολογική μελέτη με ακοόγραμμα, τυμπανόγραμμα και ακουστικά αντανακλαστικά είναι απαραίτητα. Λεπτομερής επισκόπηση του ωτός και της τυμπανικής μεμβράνης γίνεται με τη χρήση ωτομικροσκοπίου και όπου επιβάλλεται ζητείται απεικονιστικός έλεγχος με αξονική ή μαγνητική τομογραφία.
Ποια είναι η κατάλληλη αντιμετώπιση για άμεση θεραπεία;
Σε αρκετές περιπτώσεις, ο έλεγχος δεν οδηγεί σε συγκεκριμένη αιτία οπότε οι εμβοές θεωρείται ότι οφείλονται σε βλάβη των έσω τριχωτών κυττάρων του κοχλία (ιδιοπαθής). Η μορφή αυτή είναι πιο επίμονη και το άτομο που πάσχει μπορεί να βιώνει δυσφορία, ευερεθιστότητα, προβλήματα ύπνου, διαταραχές συγκέντρωσης έως και κατάθλιψη. Το πρώτο στάδιο στην αντιμετώπιση των εμβοών είναι η αποδοχή τους και η προσαρμογή του ατόμου σε αυτές. Οι ήπιες, χαμηλής έντασης εμβοές συνηθίζονται εύκολα και δεν θα πρέπει να επηρεάζουν το άτομο συναισθηματικά ή στις καθημερινές του δραστηριότητες. Η θεραπεία των εμβοών περιλαμβάνει ορισμένες οδηγίες με στόχο την πρόληψη της επιδείνωσής τους ή ακόμα και την βελτίωση τους:
- Αποφυγή έντονων θορύβων στο περιβάλλον και στο σπίτι (τηλεόραση, μουσική με ακουστικά). Η χρήση ωτοασπίδων είναι απαραίτητή σε περίπτωση επαγγελματικής έκθεσης σε δυνατούς ήχους
- Αποφυγή καπνίσματος, αλκοόλ και καφεΐνης και τήρηση σωστής διατροφής πλούσιας σε υδατάνθρακες, με περιορισμό του αλατιού και καθημερινή σωματική άσκηση
- Περιορισμός του άγχους και ενασχόληση του ατόμου με περισσότερες δραστηριότητες. Σε ορισμένες περιπτώσεις η χορήγηση αγχολυτικών και αντικαταθλιπτικών από ειδικό μπορεί να είναι βοηθητικές.
- Ηχοκάλυψη των εμβοών με λευκούς θορύβους. Πολλοί άνθρωποι με εμβοές περιγράφουν ότι κοιμούνται καλύτερα με το ραδιόφωνο ανοιχτό σε χαμηλή ένταση όλο το βράδυ
Σε περιπτώσεις που συνυπάρχει βαρηκοΐα, ένα σύγχρονο ακουστικό βαρηκοΐας θα είναι πολύ βοηθητικό για την επικοινωνία και κοινωνικοποίηση του ατόμου. Υπάρχουν βοηθήματα ακοής (σαν ακουστικά) που παράγουν απαλό θόρυβο έως και για 20 ώρες την ημέρα και καταστούν τις εμβοές λιγότερο ενοχλητικές στην καθημερινότητα. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν ευνοηθεί από τις συνεδρίες εγχύσεων κορτιζόνης πίσω από το τύμπανο (ενδοωτιαίες/ενδοτυμπανικές εγχύσεις) που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό ΩΡΛ ιατρείο.
Μίλησαν για τον γιατρό
