Γράφει ο ΩΡΛ Δρ. Σουλαντίκας Κωνσταντίνος
Τι είναι η αμυγδαλίτιδα;
Η αμυγδαλίτιδα είναι ίσως η συχνότερη λοιμώδης ασθένεια των παιδιών και των ενηλίκων και σίγουρα την έχουμε περάσει όλοι κάποτε στη ζωή μας. Οι αμυγδαλές είναι μέρος του ανοσοποιητικού μας συστήματος και συμβάλουν στην προστασία του οργανισμού από ιούς και μικρόβια μέχρι την ηλικία των 5 ετών. Όταν μικρόβια από το περιβάλλον (ή τον οργανισμό) αποικίσουν τις αμυγδαλές, προκαλούν τη οξεία λοίμωξη τους. Τα συχνότερα επεισόδια αμυγδαλίτιδας συμβαίνουν μέχρι την ηλικία των 10 ετών, ωστόσο σε πολλούς ανθρώπους η λοίμωξη εμφανίζεται κατ’ επανάληψη σε οποιαδήποτε ηλικία. Παρά τη συχνότητά της αμυγδαλίτιδας, η έγκαιρη αντιμετώπιση της είναι σημαντική καθώς μια παραμελημένη αμυγδαλίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές.
Ποια τα βασικά συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας;
Τα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας είναι σημαντικό να περιγράφονται αναλυτικά στον γιατρό, γιατί μαζί με τη κλινική και αιματολογική εξέταση θα καθορίσουν το θεραπευτικό σχήμα. Η ιογενής και η μικροβιακή αμυγδαλίτιδα έχουν κοινά αλλά όχι ακριβώς τα ίδια συμπτώματα.
Συμπτώματα βακτηριακής αμυγδαλίτιδας:
- Πυρετός
- Πόνος στις αμυγδαλές
- Πονοκέφαλος
- Δυσκαταποσία
- Βραχνάδα στη φωνή
- Κακουχία
- Κακοσμία στόματος
- Διόγκωση τραχηλικών λεμφαδένων (συνήθως στη μεριά της πιο επώδυνης αμυγδαλής)
Συμπτώματα ιογενούς αμυγδαλίτιδας:
- Πυρετός (πολλές φορές υψηλότερος)
- Έντονη αδυναμία και κόπωση
- Πόνος στο σώμα και τις αρθρώσεις
- Πονοκέφαλος
- Ερεθισμένος ή επώδυνος λαιμός
- Διόγκωση λεμφαδένων (στον λαιμό ή αλλού στο σώμα, όχι πάντα)
- Ρινική συμφόρηση
- Πρόσθιες ή οπίσθιες εκκρίσεις από τη μύτη
- Λαρυγγίτιδα
- Βουλωμένα αυτιά
Ο πόνος στα αυτιά κατά την κατάποση συνήθως είναι αντανακλαστικός και οφείλεται στη αμυγδαλίτιδα χωρίς να συνυπάρχει ωτίτιδα στον ασθενή. Επειδή το σύστημα μύτη-λαιμός-αυτιά επικοινωνούν μεταξύ τους, καλό είναι ο γιατρός να τα ελέγχει όλα πριν ολοκληρώσει την κλινική του εξέταση.
Η παρουσία λευκωπών στιγμάτων (βύσματα) στις αμυγδαλές, υποδηλώνει συνήθως βακτηριακή λοίμωξη με εξαίρεση τον ιό της λοιμώδους μονοπυρήνωσης.
Κολλάει η αμυγδαλίτιδα; Τι ισχύει με την μετάδοση;
Η μετάδοση των μικροβίων συνήθως γίνεται με σταγονίδια του σάλιου, με τον βήχα και το φτέρνισμα, κάτι που την κάνει ιδιαίτερα κολλητική έως και επιδημική σε περιβάλλοντα με στενή επαφή (σχολεία, κατασκηνώσεις, αίθουσες συγκέντρωσης). Ορισμένες φορές, μια ίωση μπορεί να αποδυναμώσει τον οργανισμό με αποτέλεσμα την δημιουργία αμυγδαλίτιδας από μικρόβια που υπάρχουν φυσιολογικά στο σώμα μας. Συστήνεται η αποφυγή επαφής του αρρώστου με άλλους ανθρώπους μέχρι να υποχωρήσει ο πυρετός και να ηρεμίσουν τα συμπτώματα.
Τι είναι η οξεία αμυγδαλίτιδα – οξεία πυώδης αμυγδαλίτιδα;
Οξεία αμυγδαλίτιδα είναι η λοίμωξη των αμυγδαλών με συνολική διάρκεια το πολύ 4 εβδομάδες, η οποία θεραπεύτηκε είτε με τη λήψη αντιβίωσης, είτε χωρίς. Η οξεία πυώδης αμυγδαλίτιδα έχει τα ίδια χαρακτηριστικά, με την επιπλέον παρουσία βυσμάτων πύου στις αμυγδαλές και σχεδόν πάντα οφείλεται σε βακτήρια. Η συχνές υποτροπές της αμυγδαλίτιδας για διάστημα έως 3 μηνών, χαρακτηρίζουν τη λοίμωξη ως υποτροπιάζουσα. Κατά πολλούς, μια αμυγδαλίτιδα που περνάει και ξαναεμφανίζεται, χωρίς ποτέ να θεραπεύεται εντελώς, και διαρκεί πάνω από 3 μήνες ονομάζεται χρόνια.
Ποια τα βασικά αίτια;
Τα βασικά αίτια που προκαλούν τη λοίμωξη είναι βακτήρια και ιοί που αποικίζουν τις αμυγδαλές. Οι συχνότεροι ιοί είναι:
- Ιός της γρίπης (influenza,parainfluenza)
- Αδενοϊοί
- Ρινοϊοί
- Συγκυτιακός αναπνευστικός ιός (RSV)
- Πλέον και οι κορωνοϊοί
Τα δημοφιλέστερα βακτήρια είναι:
- Πυογενής στρεπτόκοκκος (β-αιμολυτικός της ομάδα Α)
- Άλλα είδη στρεπτόκοκκων (ορισμένα ανήκουν στη φυσιολογική χλωρίδα του ανθρώπινου σώματος)
- Χρυσίζων σταφυλόκοκκος
- Πνευμονιόκοκκος
- Αιμόφιλος της ινφλουένζας
- Μοραξέλλα η καταρροΐκή
Η προσοχή μας παραμένει κυρίως στα βακτήρια (ειδικά στον πυογενή στρεπτόκοκκο) καθώς οι λοιμώξεις που προκαλούν είναι πιο σημαντικές, με τάση για υποτροπή και πιθανότητα για σοβαρές επιπλοκές. Οι συχνότερες επιπλοκές βακτηριακής αμυγδαλίτιδας είναι το περιαμυγδαλικό και πλαγιοφαρυγγικό/οπισθοφαρυγγικό απόστημα, καταστάσεις που χρήζουν άμεσης διάνοιξης, νοσηλείας και πιθανότατα χειρουργικής αντιμετώπισης. Πιο σοβαρές και σπάνιες σήμερα επιπλοκές που οφείλονται αποκλειστικά στον στρεπτόκοκκο είναι η οστρακιά, ο ρευματικός πυρετός και η σπειραματονεφρίτιδα. Το strept test και η καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος, θα ταυτοποιήσουν το ακριβές παθογόνο και χρησιμοποιούνται συνήθως σε περιπτώσεις υποτροπών της λοίμωξης.
Τόσο η κλινική εξέταση όσο και το ιστορικό του ασθενούς, με την περιγραφή των συμπωμάτων του, βοηθούν τον γιατρό να διαχωρίσει την ιογενή από την βακτηριακή αμυγδαλίτιδα. Σε περιπτώσεις που η εικόνα δεν είναι ξεκάθαρη, βασικές εξετάσεις αίματος όπως ο τύπος και αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων, οι τιμές των γενικών δεικτών φλεγμονής (ΤΚΕ,CRP) και των ηπατικών ενζύμων (SGOT,SGPT), βοηθούν την εύρεση της αιτίας.
Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για αντιμετώπιση;
Η αμυγδαλίτιδα είναι μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού που στις περισσότερες περιπτώσεις περνάει μόνη της, ειδικά αν είναι ιογενής. Στις περιπτώσεις αυτές δίνεται συμπτωματική θεραπεία όπως παυσίπονα/αντιπυρετικά, τοπική αντισηψία του λαιμού με ενδεδειγμένα προϊόντα του εμπορίου, γαργάρες με αλατόνερο ή σόδα, αποσυμφόρηση, ενυδάτωση και ξεκούραση. Υπό ειδικές προϋποθέσεις, που θα κρίνει ο θεράπων γιατρός, χορηγείται κατάλληλη αντιβίωση ευαίσθητη στα παραπάνω μικρόβια για περίπου 10 ημέρες. Η χρόνια και υποτροπιάζουσα αμυγδαλίτιδα, βάσει συγκεκριμένων ενδείξεων, μπορεί να χρήζουν αφαίρεσης των αμυγδαλών. Η χειρουργική παρέμβαση είναι συχνά επιτακτική στις περιπτώσεις επιπλοκών της αμυγδαλίτιδας είτε σε επείγουσα είτε σε τακτική βάση.
Μίλησαν για τον γιατρό
